Blog

Kao jedan od klasičnih pravnih osnova, prisutnih u imigracionom pravu svih država sveta, za regulisanje zakonitog boravka stranaca javlja se spajanje porodice. Ovaj institut počiva na univerzalnom principu da je pravo na zajednički porodični život neprikosnoveno.

Zakon o strancima Republike Srbije prepoznaje spajanje porodice kao jedan od najvažnijih razloga za odobrenje privremenog boravka stranim državljanima. Svake godine se u Srbiji odobri na hiljade privremenih boravaka po ovom osnovu.

KO IMA PRAVO NA SPAJANJE PORODICE?

Zakon o stranicima daje pravo nekolicini kategorija stranaca da dobiju odobrenje privremenog boravka po osnovu spajanja porodice. Pravo na privremeni boravak imaju članovi uže porodice:

• državljanina Srbije
• stranca sa odobrenim privremenim boravkom u Srbiji
• stranca sa odobrenim stalnim nastanjenjem u Srbiji
• stranca kome je u Srbiji odobren azil

Pod članovima uže porodice podrazumevaju se:

• supružnici ili vanbračni partneri
• bračna, vanbračna ili usvojena deca, kao i pastorčad, do navršenih 18 godina života pod uslovom da nisu zaključila brak
• roditelji ili usvojitelji dece do navršenih 18 godina života koji nisu zaključili brak

Primećujemo da supružnici ili vanbračni partneri imaju bezuslovno pravo na privremeni boravak, dok ostali članovi uže porodice podležu određenim ograničenjima. Kao glavni cilj zakonodavca javlja se želja da se zaštite maloletna deca kojima treba najveća roditeljska potpora. Međutim ovakva specijalna zaštita ne ide na uštrb potrebe da se podstiče osamostaljivanje dece, pri čemu se navršavanje 18 godina života uzima kao neka vododelnica.

U prilog ovome ide zakonsko rešenje po kome roditelji ili usvojitelji mogu dobiti privremeni boravak najduže do 18 godina života deteta ili pak kraće ukoliko je dete zaključilo brak. Sa druge strane, deca imaju pravo na spajanje porodice sa roditeljima najduže do navršenih 18 godina života odnosno kraće ukoliko su zaključili brak pre punoletstva. Npr. ukoliko je dete imalo privremeni boravak po osnovu spajanja porodice sa svojim majkom, nakon što navrši 18 godina dete mora da podnese zahtev za boravak po nekom drugom osnovu (npr. zapošljavanje, studiranje i sl.).

Inspirisan razlozima humanosti zakonodavac pravi izuzetke dajući pravo još dvema kategorijama stranaca da dobiju privremeni boravak u Srbiji po ovom osnovu. Prvo, pravo na spajanje porodice ima drugi srodnik državljanina Srbije ili stranca kome je odobren privremeni boravak ili stalno nastanjenje u Srbiji ili drugi srodnik njegovog supružnika ili vanbračnog partnera, koji zavisi od njih i nema adekvatnu porodičnu brigu u zemlji porekla. Drugo, pravo na spajanje porodice ima punoletno dete državljanina Srbije ili stranca kome je odobren privremeni boravak ili stalno nastanjenje u Srbiji ili punoletno dete njegovog supružnika ili vanbračnog partnera koje nije zaključilo brak i koje ne može da podmiruje svoje potrebe zbog zdravstvenog stanja.

Ovi izuzeci otvaraju mogućnost da roditelji dece nakon navršenih 18 godina života, kao i članovi šire porodice (braća, sestre, dede i babe) dobiju privremeni boravak u Srbiji po ovom osnovu.

USLOVI I TRAJANJE ODOBRENJA PRIVREMENOG BORAVKA

Pored ispunjenja opštih uslova za dobijanje odobrenja privremenog boravka u Srbiji, stranac mora da pruži dokaze u prilog postojanja relevantne porodične veze koja je osnov za dobijanje boravka. 

Kada je o bračnim supružnicima reč, neophodno je pribaviti dokaz o zaključenju braka. Ukoliko je brak zaključen u inostranstvu kao preduslov se javlja upis tog braka u matične knjige u Srbiji. Sa druge strane, budući da je vanbračna zajednica, po pravilu, faktička zajednica života dvoje ljudi suprotnog pola, koja se ne registruje u velikom broju zemalja, pa ni u Srbiji, dokazivanje njenog postojanja iziskuje veći napor. Banbračni supružnici pribavljaju odgovarajuća dokumenta i izjave kojima dokazuju postojanje trajnije zajednice života.

Privremeni boravak stranaca u Srbiji po osnovu spajanja porodice se odobrava u maksimalnom trajanju od 3 godine pri čemu se može produživati na isti period. Međutim, u svakom slučaju, privremeni boravak stranca po osnovu spajanja porodice sa strancem na privremenom boravku može trajati najduže do isteka odobrenja privremenog boravka tog stranca. Npr. ukoliko majka ima odobren privremeni boravak po osnovu zapošljavanja do 30.06.2025. godine, njena neudata maloletna kćerka može dobiti odobrenje privremenog boravka najduže do 30.06.2025. godine.

Zahtev za odobrenje privremenog boravka može biti podnet lično ili elektronskim putem.

Za više informacija o ovom pitanju, kao i o drugim pitanjima iz domena prava stranaca, najbolje je da kontaktirate advokata.