Blog

„Ružo moja, najmiliji cvete, kosa sedi, a godine lete, vreme teče, a ljubav sve jača, svako svome mora da se vraća“ pevao je 80-ih godina prošlog veka Jašar Ahmedovski, ni ne sluteći da će ove reči postati himna povratnika u Srbiji na početku treće decenije trećeg milenijuma. A da bi se povratnici iz dijaspore integrisali u srpskom društvu, kao osnovna pretpostavka se javlja sticanje srpskog državljanstva. U narednim redovima vas upoznajemo sa načinima sticanja srpskog državljanstva.

Državljanstvo predstavlja najjaču pravnu vezu pojedinca sa nekim državnim entitetom, koje mu garantuje najširi korpus prava. Za razliku od stranaca kojima su neka prava potpuno uskraćena poput izborog prava (da bira i bude biran na izborima), dok su im neka prava dostupna pod posebnim uslovima poput prava na rad, srpski državljani bez izuzetka uživaju sva ustavom zajemčena prava.

KOJI SU NAČINI STICANJA SRPSKOG DRŽAVLJANSTVA?

Zakon o državljanstvu Republike Srbije poznaje ukupno četiri načina sticanja srpskog državljanstva:

• poreklom;
• rođenjem na teritoriji Republike Srbije;
• prijemom;
• po međunarodnim ugovorima

Sticanje državljanstva Srbije poreklom rezervisano je za dete:

1) čija su oba roditelja u trenutku njegovog rođenja državljani Srbije ili;

2) čiji je jedan od roditelja u trenutku njegovog rođenja državljanin Srbije, a dete je rođeno na teritoriji Srbije ili;

3) rođeno u inostranstvu, čiji je jedan od roditelja u trenutku njegovog rođenja državljanin Srbije, a drugi je nepoznat ili nepoznatog državljanstva ili bez državljanstva ili je strani državljanin, ako ga roditelj koji je državljanin Srbije prijavi do navršene 18. godine života kod nadležnog diplomatskog ili konzularnog predstavništva Republike Srbije.

Sa druge strane, dete stiče državljanstvo rođenjem na teritoriji Srbije ako su mu oba roditelja nepoznata ili nepoznatog državljanstva ili bez državljanstva ili ako je dete bez državljanstva. Prema tome, ovaj modus sticanja državljanstva nastao je iz altruističkih pobuda da se pruži zaštita ostavljenoj deci da ne bi ostali „sirak tužni bez iđe ikoga“ kako je to pripovedao Njegoš.

Na koncu, sticanje državljanstva prijemom je rezervisano za strane državljane kojima je shodno propisima o pravima stranaca odobreno stalno nastanjenje u Srbiji. Odmah treba imati u vidu da je sticanje stalnog nastanjenja dugačak proces, koji u najboljem slučaju podrazumeva tri godine neprekidnog boravka u Srbiji sa odobrenjem privremenog boravka (strani državljani supružnici domaćih državljana) odnosno pet godina neprekidnog boravka u Srbiji (za sve ostale kategorije stranaca). Za sticanje državljanstva Srbije prijemom stranac mora da ispuni sledeće uslove: 1) da je navršio 18 godina života i da mu nije oduzeta poslovna sposobnost; 2) da ima otpust iz stranog državljanstva ili podnese dokaz da će dobiti otpust ako bude primljen u državljanstvo Srbije; 3) da je najmanje tri godine imao neprekidno stalno nastanjenje na teritoriji Srbije; 4) da podnese pismenu izjavu da Srbiju smatra svojom državom.

PRIJEM U SRPSKO DRŽAVLJANSTVO ISELJENIKA I PRIPADNIKA SRPSKOG NARODA

Ovde se vraćamo na početak našeg teksta gde smo ukazali na trend povratka u Srbiju naših ljudi, iseljenika koji su rođeni u Srbiji, pa trbuhom za kruhom krenuli put prosperitetnijih država Zapadne Evrope, Australije, Kanade, SAD i dr. Spoznavši totalitarni karakter ovih država u kriznim vremenima poput ovog našeg izazvanog pandemijom Covid 19, nemali broj njih se odlučio za povratak u Srbiju. Ovde nije samo reč o iseljenicima već se među povratnicima javlja i druga generacija koja je rođena hiljadama kilometara daleko od matice.

Iseljenici, njihovi potomci i prapadnici srpskog naroda (druga, treća generacija) mogu biti primljeni u državljanstvo Republike Srbije ako su navršili 18 godina života i nije im oduzeta poslovna sposobnost i ako podnesu pismenu izjavu da Srbiju smatraju svojom državom.  Ono što je posebno važno – iseljenici, njihovi potomci i pripadnici srpskog naroda ne moraju dobiti otpust iz stranog državljanstva, što znači da imaju pravo na dvojno državljanstvo.

Da bi podneli zahtev za sticanje državljanstva nije neophodno da stranci borave u Srbiji već je moguće da ovlaste advokate koji bi podneli zahteva u njihovo ime. O zahtevima za sticanje državljanstva odlučuje MUP Republike Srbiji pri čemu se na odluku čeka između 3-12 meseci.

Za više informacija o ovom, kao i drugim pitanjima iz domena prava stranaca, možete kontaktirati advokata.